Nieuwsbrief december 2009

De stichting Hester zet zich in voor het bestrijden van geweld tegen vrouwen in (vooral) de Mexicaanse stad Ciudad Juárez, waar in 1998 Hester van Nierop werd vermoord. Ze steunt daarbij o.a. het werk van de plaatselijke organisatie Casa Amiga.

Nieuwsbrief december 2009

In deze nieuwsbrief  
Noteer 25 maart! Stichting Hesterlezing
Staatsbezoek aan Mexico
Esther Chávez ontvangt prijs
Casa Amiga
EU-symposium over vrouwenmoorden
Hof Mensenrechten met belangrijke uitspraak
Soroptimisten Bommelerwaard
Verdere activiteiten
Speciale aanbieding boek Noodkreet
Laatste stand van zaken in Mexico
Brainstormsessie ter professionalisering
Nieuwe vrienden van de stichting Hester

 

o  Noteer 25 maart! Stichting Hesterlezing

Op 25 maart 2010 wordt in de Haagse Hogeschool de eerste Stichting Hester-lezing gehouden. Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet voert het woord.

o  Staatsbezoek aan Mexico

Begin november vond het staatsbezoek van de Nederlandse regering en de Koninklijke familie aan Mexico plaats. De Nederlandse regering stelde in een persbericht dat dit bezoek werd afgelegd omdat beide landen steeds meer dezelfde waarden delen, onder andere op het gebied van de mensenrechten. 
De straffeloosheid waar Ciudad Juárez nog steeds om bekend staat als het gaat om vrouwenrechten, wijst in een andere richting. Over de voorgang van het onderzoek naar de moord op Hester heeft minister Verhagen uitgebreid gepraat met zijn collega, mevrouw Espinosa en de ambassadeurs van Mexico en Nederland. Ook de stichting Hester en de samenwerking met Casa Amiga kwamen ter tafel. Minister Verhagen, die ik sprak op de uitreiking van de tweede mensenrechtentulp, was hier zichtbaar enthousiast over.

Voorafgaand aan dit bezoek lieten Koningin Beatrix, kroonprins Willem Alexander en prinses Máxima zich op een avond over onze ervaringen met politie en justitie informeren. Ze nodigden Roeland, mijn man, en mij uit op Huis ten Bosch. Van tevoren mocht daar niet over gesproken worden, maar de koningin verzekerde me na afloop van het gesprek dat ze het zeker aan de orde zou stellen. staatsbezoek2009Natuurlijk vonden we, als ouders van Hester het heel bijzonder om op zo’n manier benaderd te worden. Je zit tenslotte niet iedere dag met de Koninklijke familie aan de koffie! Prins Willem Alexander had het boek Noodkreet uit Juárez in één adem uitgelezen en vroeg dan ook heel gericht naar een aantal zaken, zoals bijvoorbeeld de gezondheid van Esther Chávez. De koningin toonde haar belangstelling voor de stichting Hester en wilde alles weten over de ervaringen in Mexico met politie en justitie en over de voortgang van de zaak Hester. Ze had er geen bezwaar tegen dat ik erover in de nieuwsbrief zou schrijven. Van tevoren was het spannend, maar het werd een prettige en heel interessante avond!

Bijzonder was het dat ik naderhand door een vertegenwoordiger van het Koninklijk Huis werd gebeld om te vertellen dat ook de Koninklijke familie het een heel aangenaam en informatief gesprek had gevonden. Met de vrouw van president Calderón had de koningin, mede naar aanleiding van ons gesprek, de sociale misstanden in Ciudad Juárez besproken.

Het staatsbezoek had als resultaat dat er vanuit Nederland twee politie-instructeurs Mexicaanse politiemensen gaan trainen. Met één van deze mannen, Peter Slort, hebben we in het begin van dit jaar contact gehad en ook hem hebben we over onze ervaringen met de overheid verteld. Hij is de coördinator van dit project. Nu maar hopen op een beetje effect bij het verminderen van het geweld tegen vrouwen.

o  Esther Chávez ontvangt prijs

Ciudad Juárez, 26 november 2009
Ter gelegenheid van de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen (25 november) beeldjeontving Esther Chávez de prijs “Madre María Luisa Reynoso”. De prijs werd uitgereikt aan de broer van Esther Chávez. Hij ontving een beeldje uit handen van de vertegenwoordiger van de gouverneur van de deelstaat Chihuahua. De overheid deed dit in samenwerking met het instituut dat de versteviging van de positie van de vrouw bevordert. Esther krijgt deze prijs vanwege haar inzet en het opvangen van jongens en meisjes, die in situaties verkeren waarbij discriminatie en vooroordelen een grote rol spelen. De prijs heeft grote symbolische waarde en bevestigt de rol van Esther als voorbeeld voor alle vrouwen in de deelstaat Chihuahua.
Stichting Hester heeft Esther van harte met deze welverdiende prijs gefeliciteerd!
Esther kon, vanwege haar slechte gezondheid, helaas niet zelf aanwezig zijn bij het uitreiken van de prijs. Het gaat niet goed met haar. Toch bereiken ons ook nog steeds positieve berichten! Ze was al tijden bezig met het schrijven van een biografie. Geweldig om te horen dat die in januari zal verschijnen. Weliswaar in het Spaans, dus voor ons minder toegankelijk, maar we zullen hier zeker aandacht aan schenken zodra dit boek uit is!

o  Casa Amiga

Ondanks de afwezigheid van Esther gaat het goed bij Casa Amiga. Natuurlijk kunnen we niet alles overzien vanuit Nederland. Toch hoor ik ook vanuit onverwachte hoeken positieve geluiden. Zo kwam ik bij het symposium in Brussel (zie verderop in de nieuwsbrief) in gesprek met Andrea Medina Rosas, een mensenrechtenactiviste uit Mexico. Zij bleek net een rondleiding te hebben gehad bij Casa Amiga en vond zeker dat ze er op de goede manier ondersteuning boden aan de vrouwen, mannen en kinderen die er workshops en therapie volgen.

Voortgang project
Het project dat we dit jaar steunen bij Casa Amiga heet: Bij geweld: aandacht voor het gehele gezin. Bij Casa Amiga is geconstateerd dat de Latijns Amerikaanse machocultuur die er heerst in stand blijft door economische, sociale en politieke structuren, waarbij de vrouw in een ondergeschikte rol wordt gehouden. nb2009-4ca1Helaas zijn het niet alleen de vrouwen die hieronder te lijden hebben, maar ook hun kinderen, aangezien het vaak voorkomt dat de moeder zich afreageert op haar kinderen. 
Vandaar dat Casa Amiga individuele therapie, groepstherapieën en workshops organiseert voor vrouwen, mannen en kinderen om ze te leren vanuit respect met elkaar om te gaan. Vrouwen worden hierbij gestimuleerd verantwoordelijkheden in het gezin op zich te nemen, werk te zoeken en deel te nemen aan lotgenotengroepen buiten het gezin. 
nb2009-4ca2Door middel van verschillende spelletjes met kinderen leren ze hun zelfreflectie en stimuleren ze de kinderen voor zichzelf op te komen, zowel jongens als meisjes.
In de eerste maanden leren de kinderen iemand uit hun eigen omgeving in vertrouwen te nemen en te praten over het geweld of het seksueel misbruik waar ze aan blootstaan. Ze leren ook hoe ze riskante situaties kunnen vermijden en hoe ze ermee moeten omgaan wanneer ze onverhoopt toch worden geconfronteerd met geweld of intimidatie.
nb2009-4ca3In de volgende maanden krijgen de kinderen eenzelfde soort oefeningen, maar dan in aanwezigheid van hun eigen ouders, zodat ze ook buiten Casa Amiga nog steeds weten hoe ze dit soort problemen kunnen oplossen. 
De periode erna wordt dit gedrag nog eens verstevigd, zodat ze beter opgewassen zijn tegen seksueel misbruik, geweld in hun omgeving of het pesten op school.
nb2009-4ca4Met de workshop ‘school voor ouders’ leren ze de ouders te praten met hun kinderen op een niet agressieve manier. Het belang van een hechte band tussen de gezinsleden en onvoorwaardelijke waardering voor elkaar staat hierbij voorop.
Afgelopen maanden kwamen er 116 kinderen naar de therapie en werd de ‘school voor ouders’ door 97 mensen bezocht. 
De kinderopvang is bijzonder nuttig gebleken. Door deze opvang hebben meer dan 500 ouders therapiesessies bezocht.

o  EU-symposium over vrouwenmoorden

EPOp donderdag 19 november waren Marèse Röselaers en Arsène van Nierop van de stichting Hester aanwezig bij een bijeenkomst in het Europees Parlement in Brussel over vrouwenmoorden. De bijeenkomst werd georganiseerd door de Heinrich Böll Stichting samen met de Groene Fractie van het EP in verband met de Europees-Latijns-Amerikaanse top in mei 2010 in Madrid. 
 
Enige achtergrondinformatie: Vrouwenmoord is de meest grove vorm van geweld tegen vrouwen. Het is een immens probleem, zeker in Ciudad Juárez, maar niet alleen daar. Sinds erover gesproken wordt is duidelijk geworden dat het op veel meer plaatsen in Latijns Amerika voorkomt. Nadat het probleem bij de EU in 2007 resulteerde in het initiatiefrapport van Raul Romeva, ontstond er veel aandacht voor het voorkomen en bestraffen van het geweld, maar aan de straffeloosheid kwam geen einde.
Het is nu tijd voor een inventarisatie: wat hebben de EU, Mexico en de andere landen van Midden-Amerika gedaan in de strijd tegen de vrouwenmoorden sinds het initiatiefrapport werd aangenomen? Welke problemen kwamen ze tegen? Hoe kan de invloed van dit rapport worden vergroot, speciaal met het oog op de Europees-Latijns-Amerikaanse topconferentie van 2010?

Nu, met het aanbreken van het nieuwe mandaat van het Europees Parlement is het tijd te inventariseren wat er op dit punt is bereikt en wat niet, en te bepalen hoe verder te gaan. 
Uit verschillende hoeken waren sprekers uitgenodigd. Ook waren er vertegenwoordigers van Spanje, Guatemala en Honduras. Sommige sprekers hadden een aansprekend verhaal, anderen wat minder. 

Andrea Medina Rosas van het Latijns-Amerikaans en Caribisch Comité voor Vrouwenrechten stelde dat, hoewel Mexico nu ook wetgeving heeft die vrouwen moet vrijwaren van geweld, de instrumenten helaas ontbreken om deze wet na te leven. Mexico heeft een goed mensenrechtenstelsel en het land wekt de indruk de wetten toe te passen, maar dit komt niet overeen met de realiteit. Als excuus voert men aan niet over de juiste middelen te beschikken om de wetten na te leven. De overheid heeft de politiemacht versterkt, dat lijkt mooi, maar het tegenstrijdige is dat daardoor juist de onderdrukking van vrouwen is toegenomen. Jammer genoeg heeft het instrument om moordenaars op te sporen dus een negatief effect. Wel wordt nu iedere aangifte van geweld opgetekend in Ciudad Juárez. Een hele vooruitgang…
Onlangs heeft de overheid ook nog eens officieel vastgesteld dat in Mexico geen geweld tegen vrouwen voorkomt, ook niet in Juárez! De Mexicaanse regering probeert namelijk in al zijn uitspraken de mensenrechtenschendingen te verhullen. Medina Rosas pleit er dan ook voor een orgaan voor toezicht in te stellen om te controleren of de wetten, waarover Mexico beschikt, uitgevoerd worden. Tot nu toe zijn de slachtoffers en nabestaanden, evenals de verdedigers van de mensenrechten rechteloos en machteloos. 

Hierna nam Kerrie Howard van Amnesty International Amerika het woord. In 2004 kregen de moorden van Ciudad Juárez de volle aandacht van Amnesty. Vanaf die tijd bleven ze Ciudad Juárez in de gaten houden. Helaas moest Amnesty constateren dat meer aandacht niet leidde tot verbetering. De straffeloosheid verminderde niet en ondanks de nieuwe wetgeving hebben vrouwen er nog steeds geen toegang tot het rechtssysteem. Je komt ook vreemde zinspelingen of beschrijvingen tegen in de politieaantekeningen, bijvoorbeeld: eerlijke vrouw, of meisje onder de 16, zonder strafblad. 
Een ander probleem in Mexico is dat de wetgeving er ‘niet eenduidig’ is, met andere woorden, zaken zijn voor meer dan één uitleg vatbaar. Dat betekent in de praktijk dat de rechter zaken per geval en naar eigen inzicht kan interpreteren…

Opvallend is dat de zaken over vrouwenmoorden die tot nu toe behandeld zijn, altijd zijn aangegeven door lokale vrouwenorganisaties. Het was jammer genoeg geen enkele keer de overheid die aan de bel trok. 
Een ander opvallend verschil tussen overheid en mensenrechtenorganisaties is de telling van de vrouwen die om het leven zijn gekomen. De overheid stelt dat er in 2008 28 vrouwen zijn vermoord. De vrouwenorganisaties komen met het aantal van 75 à 90. Het waren ook vrouwenorganisaties zoals Casa Amiga die als eerste de vrouwenmoorden in kaart brachten en hier statistische gegevens van bijhielden en -houden. Nu wordt ze verweten dat ze de reputatie van de stad beschadigen! Ook andere informatie wordt verdraaid door de regering die bijvoorbeeld stelt dat ze bij Amnesty een voldoende scoorde voor het beleid. Iets dat bij Amnesty toch echt niet bekend is… 
Ze concludeert dat de internationale samenwerking primair gericht zou moeten zijn op de aandacht voor de slachtoffers en hun nabestaanden. Verder zouden er sancties moeten komen voor overheidsfunctionarissen die gefaald hebben in de uitvoering van hun taken. 

Rosa Celorio van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de mensenrechten vertelde over de manier waarop deze Commissie werkt, op basis van de Amerikaanse conventie inzake de mensenrechten en de Inter-Amerikaanse conventie ter preventie, bestraffing en uitbanning van geweld tegen vrouwen, ook genoemd de Conventie Belem do Pará. Daarnaast gaat deze Commissie op werkbezoek bij de betreffende landen in de regio. Ze neemt kennis van alle gedocumenteerde zaken en verzorgt publicaties over de vrouwenmoorden. Specifiek in Mexico en Guatemala verdiept de Commissie zich in ieder vorm van geweld tegen vrouwen.
Het valt op dat straffeloosheid leidt tot een patroon van herhaald geweld. Eigenlijk logisch, want waarom zou je stoppen als niemand een bestraffende vinger opsteekt.
Er zouden strategieën ontwikkeld moeten worden om de discriminatie van vrouwen die tot lagere bevolkings-groepen behoren, uit te bannen. 
Ze beveelt dan ook aan in alle gevallen van geweld tegen vrouwen het strafproces in gang te zetten en uit te voeren. Bovendien pleit ze voor herstelbetalingen aan de slachtoffers of nabestaanden. Iets waar al in 2005 geld voor vrijgemaakt is door de overheid, maar waar in de praktijk maar weinig van terecht komt. 
Een van de sprekers gaf nog het belang aan van de opvoeding van jongens en meisjes. Daar kan al op de crèche mee begonnen worden. Het is natuurlijk van het grootste belang dat dit een vervolg krijgt op de [middelbare] scholen en later op de universiteiten. Ook zouden de media in de beeldvorming van vrouwen en mannen een veel grotere rol kunnen spelen. 
Tot slot kwam Raul Romeva van het Europees Parlement met een laatste voorstel: Alle vormen van discriminatie zouden verwijderd moeten worden uit de wetgeving van Mexico en Guatemala. Raul is ervan overtuigd dat volgend jaar bij het Spaanse voorzitterschap van het Europese Parlement dit punt zeker gesteund zal worden!
Uiteraard gaan we de naderende topconferentie van 18 mei in Madrid nauwlettend volgen.

o  Hof Mensenrechten met belangrijke uitspraak

Op 1 december deed het Inter-Amerikaanse Hof voor de mensenrechten een belangrijke uitspraak! De Mexicaanse overheid is schuldig bevonden aan nalatigheid bij het onderzoeken van de moorden op drie vrouwen die in 2001 gevonden werden op een katoenveld in Ciudad Juárez.

o  Soroptimisten Bommelerwaard

Soroptimisten zijn vakvrouwen die zich inzetten voor de positieverbetering van vrouwen en kinderen. SoroptimistenAl eerder is vermeld dat de Soroptimisten van Bommelerwaard de donaties die ze in 2010 binnenhalen in zijn geheel aan de stichting Hester overmaken!
De officiële aftrap van de activiteiten is 8 maart, internationale vrouwendag, ’s avonds.
Ze organiseren een bijeenkomst waarbij ze van verschillende kanten het onrecht van vrouwen belichten. Zo hebben ze Marjon van Royen bereid gevonden een videoboodschap in te spreken voor deze avond. Het wordt een informatief programma waar ook ruimschoots tijd is ingeruimd voor gezellige zaken.

o  Verdere activiteiten

NazarskiOp donderdag 10 december was Arsène van Nierop te gast in het programma Tijd voor MAX van 17.35 - 18.20 uur op Nederland 2. Ter gelegenheid van de Dag van de Mensenrechten was deze uitzending geheel gewijd aan Amnesty. De rechten van de vrouw, maar vooral ook de misstanden op dit gebied kwamen hierbij voor het voetlicht. We praatten over de situatie in Ciudad Juárez, over het werk van Casa Amiga dat onder andere door de stichting mogelijk wordt gemaakt en over Arsène’s boek Noodkreet uit Juárez. De andere deelnemers aan het gesprek waren Eduard Nazarski, de directeur van Amnesty International Nederland en de schrijver Arthur Japin.

In de komende maanden geeft Arsène ook weer een aantal lezingen: 
  • 20 januari voor de christelijk-maatschappelijke vrouwenbeweging de Passage in Monster;
  • in februari voor Amnesty Limburg in Landgraaf (exacte datum volgt, zodra bekend, op de website);
  • 8 maart bij de Soroptimisten Bommelerwaard;
  • 15 april voor de christelijk-maatschappelijke vrouwenbeweging de Passage in Streijen.

o  Speciale aanbieding boek Noodkreet

NoodkreetZoals bekend heeft Arsène het boek Noodkreet uit Juárez geschreven over de moord op haar dochter Hester en hoe dit uiteindelijk de aanleiding vormde tot de oprichting van de stichting Hester.
De stichting Hester ziet het nut van een goede verspreiding van het boek en heeft een aantal boeken kunnen kopen, direct via de uitgever tegen een zeer aantrekkelijke prijs. Wij kunnen dit belangwekkende boek aanbieden voor € 10,00 inclusief € 2,50 verzendkosten. 
Misschien een cadeau-idee voor de kerst? Door het boek te bestellen steunt u de stichting op twee manieren: u helpt informatie te verspreiden over de misstanden in Mexico en helpt ons ook geld te sturen naar de hulporganisaties in Mexico.
U kunt het boek bestellen door overboeking van € 10,00 op bankrekening 40.09.28.442 t.n.v. stichting Hester, Capelle a/d IJssel, onder vermelding van “boek”. U krijgt het boek dan binnen enkele dagen toegestuurd. U kunt het boek ook afhalen in de winkel van Roeland van Nierop aan de Johannes Bildersstraat 71 2596 EG in Den Haag.

Mailen of schrijven kan ook, naar steun@hester.nu of per brief aan onze penningmeester Marja Verhagen, IJsdans 6, 2907 AZ Capelle a/d IJssel.

o  Laatste stand van zaken in Mexico

Nieuwe voorman in strijd tegen drugskartels
september 2009 - Rianne Waterval
President Felipe Calderón heeft op 7 september Arturo Chávez Chávez aangesteld als nieuwe federale procureur-generaal. Hij nam het stokje over van Eduardo Medina Mora en moet de strijd tegen de drugsbendes nieuw leven in blazen. ChavezEerder was Chávez openbaar aanklager in Chihuahua, de deelstaat waarin ook Ciudad Juárez ligt. De reden voor deze wisseling van de wacht maakte Calderón niet bekend. De president prees Medina Mora voor zijn professionaliteit en zijn ‘moedige werk’, zo vermeldde het NRC.
Het Spaanse dagblad El País wijst echter op het dubieuze verleden van zijn opvolger. Chávez, in de jaren negentig betrokken bij het onderzoek naar vrouwenmoorden in Chihuahua, wordt door verschillende mensenrechtenorganisaties verantwoordelijk gehouden voor het feit dat een aantal zaken nog steeds niet opgelost is. Daarnaast zou hij de problematiek van het geweld tegen vrouwen hebben gebagatelliseerd. In 1998 heeft de Nationale Mensenrechtencommissie aan de gouverneur van de staat Chihuahua gevraagd een onderzoek in te stellen naar Chávez wegens nalatigheid en veronachtzaming, maar daar is nooit een reactie op gekomen.

Recordaantal drugsmoorden
november 2009
De Mexicaanse president Calderón verklaarde drie jaar geleden bij zijn aantreden de drugskartels de oorlog. De versterking van het leger, sinds februari dit jaar al opgelopen tot 8.500 soldaten, lijkt echter nog steeds niet in staat een einde te maken aan de strijd tussen de rivaliserende drugsbendes. De regio stevent af op een recordaantal moorden. Het officiële dodenaantal ligt nu al boven de 1900 en overstijgt daarmee de 1653 dodelijke slachtoffers die in 2008 werden geregistreerd. Opmerkelijk is dat afkickcentra steeds vaker het strijdtoneel vormen. Drugsbendes beschuldigden eerder instellingen voor de verslavingszorg ervan bescherming te bieden aan leden van andere drugsbendes.
Vanaf 1993, het moment dat Esther Chávez de moorden op vrouwen begon te tellen, tot 2008 zijn 968 vrouwen omgebracht. In dit jaar zijn dit er 116. Er worden dus ook in Juárez veel meer mannen vermoord, maar het percentage vrouwen dat in Juárez wordt vermoord ligt vele malen hoger dan in andere landen en steden. 
In 2008 zijn 45 vrouwen vermoord ten gevolge van de drugsoorlog en 14 vanwege het heersende geweld in Ciudad Juárez. Bij 19 vrouwen is specifiek geweld tegen vrouwen vastgesteld en bij 5 vrouwen is het onduidelijk wat de reden voor moord was.
Op 7 december 2009 protesteerden duizenden mensen in de straten van Ciudad Juárez tegen de aanwezigheid van het leger en de onveiligheid. Ze eisen acties van de overheid tegen de onleefbare situatie in hun stad. Dat is heel bijzonder omdat de mensen tot nu toe te bang waren om openbaar in verzet te komen.

o  Brainstormsessie ter professionalisering

Met het aantreden van de nieuwe bestuursleden deze afgelopen zomer hebben we onze stichting en onze doelstellingen weer kritisch bekeken. We wilden antwoord geven op de vraag wat we in de nabije toekomst, de eerste drie tot vijf jaar, van plan zijn en wat we willen doen om dat te bereiken.
Voor de korte termijn worden vier doelen uitgewerkt. Naast het bepalen van de doelstellingen wordt een plan opgesteld hoe we de communicatie met de vrienden van de stichting Hester en met andere geïnteresseerden kunnen verbeteren. Verder streven we er naar de transparantie van de organisatie Casa Amiga te verbeteren. We ontvangen ieder kwartaal rapporten over de activiteiten en projecten die daar worden uitgevoerd. Zo houdt Casa Amiga ons op de hoogte. Toch kan de rapportage naar ons idee wel wat aangescherpt worden. Casa Amiga staat open voor onze verbetersuggesties.
Eén telefoontje (070 3461837) of een mailtje (steun@hester.nu) en het wordt naar je toegestuurd.

  Nieuwe vrienden van de stichting Hester

HesterAlma Dupont; C M le Poole; C van Arkel-van den Boogaard; J B J J Geheniau; M C Engel-van Gendt; Ilona Berkhof; Floor Burghgraef; Hanneke van Veen; P D M Latour.

Bedankt voor uw lieve hulp en bijdrage! Deze lijst loopt van 14 juni tot 14 december 2009. De complete vriendenlijst is te vinden op de website www.hester.nu. De incasso’s incasseren we elke maand rond de 25e.

Hebt u e-mail en wilt u de nieuwsbrief zonder kosten per mail ontvangen? Mail dat dan even naar steun@hester.nu

Willen eenmalige gulle gevers zich a.u.b. duidelijk bekend maken, opdat wij hen kunnen bedanken.

Namens het bestuur, Arsène van Nierop
 
Denk eens aan de mogelijkheid om de stichting Hester in uw testament op te nemen. De stichting Hester is door de belastingdienst erkend als ANBI (algemeen nut beogende instelling) en is daarom geen schenkingsrecht of successierecht verschuldigd. Ook zijn giften aan de stichting Hester hierdoor onder bepaalde voorwaarden fiscaal aftrekbaar.
Kijk op www.belastingdienst.nl voor meer informatie.